Urzqdzenia kontrolujące istnienie części skrawającej narzędzia

Przykłady urządzeń do bezpośredniej kontroli istnienia części skrawającej (tj. stwierdzenia, czy część ta nie została ułamana lub zniszczona) wierteł krętych pokazano schematycznie na rys. 38-9.

Kontrola wierteł o średnicach ponad 5 mm (rys. a) odbywa się za pomocą dźwigni 1 osadzonej obrotowo na wałku 2. Po dokonanym procesie wiercenia otworu następuje obrócenie wałka 2 łącznie ze sprężyną. W przypadku gdy wiertło jest nie uszkodzone oraz jest zdolne do przeniesienia odpowiednio dużego nacisku bocznego, zatrzyma ono dźwignię, wywołując napięcie sprężyny. Po sprawdzeniu istnienia części roboczej wiertła wałek 2 z wpustem 5 obraca się w kierunku przeciwnym (zaznaczonym strzałką). Jeżeli wier.tło zostało uprzednio ułamane, wówczas dźwignia 1 nie- zatrzymuje się na wiertle, lecz obraca się o większy kąt, aż do momentu, gdy swym dolnym występem 6 naciśnie na wyłącznik 7, włączając styki (zawsze otwarte) WT obwodzie sterującym. Wywołuje to zatrzymanie jednostki i sygnalizację świetlną o konieczności/ wymiany uszkodzonego narzędzia. Urządzenie to jest bardzo proste i pewne w działaniu, jednakże nie może być stosowane w głowicach wielowrzecionowych z małymi odstępami między wrzecionami ze względu na trudny dostęp dźwigni kontrolnych do wszystkich wierteł.

W przypadku kontroli istnienia „części roboczej wierteł o małych średnicach (2-5 mm) nacisk wywierany na wiertło musi być odpowiednio mniejszy. Do tego celu bywa stosowane urządzenie pokazane na rys. 38-9b. Elementem kontrolującym jest tłoczek 2, który w czasie kontroli dociskany jest sprężyną 3 do kontrolowanego narzędzia 1. Wartość nacisku tłoczka na wiertło jest regulowana przez odpowiedni dobór sprężynki 3. Jeżeli w procesie obróbki wiertło uległo zniszczeniu, wówczas tłoczek 2 nie oprze się swą powierzchnią czołową o wiertło i – przesuwając się dalej – zamyka styki elektryczne znajdujące się w korpusie urządzenia 4. Zamknięcie styków powoduje przepływ prądu w obwodzie sterującym i sygnalizację o zniszczeniu narzędzia z jednoczesnym zabezpieczeniem przed uruchomieniem jednostki wiertarskiej do następnej operacji.

Urzqdzenia kontrolujące istnienie części skrawającej narzędzia cz. II

Kontrola istnienia części roboczej w narzędziach trzpieniowych o dużej smukłośei jest najczęściej przeprowadzana metodą dotykową z mackami w postaci słabych sprężynek płaskich. Macki takie, zapewniające minimalny nacisk na narzędzie, pracują w układzie elektrycznym pokazanym przykładowo na rys, 38-9c. Przekaźnik 1 włącza pracę automatycznej linii obrabiarkowej tylko w przypadku, gdy istnieje styk macek 2 na obu wiertłach 3, w wyniku czego obie triody Tj i T2 są otwarte, a prąd płynący przy tym przez przekaźnik jest nie mniejszy niż 11 mA. Jeżeli jedno z wierteł uległo złamaniu (nie ma połączenia z macką), zostaje zachwiana równowaga elektryczna w układzie i wówczas prąd płynący przez przekaźnik spada do wartości nie przekraczającej 0,5 mA. Powoduje to zatrzymanie linii i powstanie sygnału o zniszczeniu jednego z wierteł. Urządzenia takie są stosowane, oczywiście, również przy kontroli istnienia części roboczej narzędzi o dużej sztywności.

Kontrola istnienia części skrawającej narzędzia jest przeprowadzana ' również metodami bezdotykowymi, które dzielą się na pneumatyczne i indukcyjne. Przykład urządzenia pneumatycznego jest pokazany na rys. 38-10.

Obok wiertła 1 znajduje się dysza powietrzna 2 wkręęona do wspornika 3. Ustalenie położenia dyszy na zadaną wielkość szczeliny powietrznej między jej końcówką a narzędziem odbywa się za pomocą nakrętki 4. Dysza wchodzi w skład układu pneumatycznego reagującego na chwilowe tłumienie powietrza wypływającego z dyszy przez łysinki walcowe obracającego się wiertła. W przypadku ułamania końcówki wiertła tego tłumienia nie ma i układ pneumatyczny przekazuje odpowiedni sygnał o uszkodzeniu narzędzia.

Przy indukcyjnej kontroli istnienia części skrawającej narzędzia stosowane są czujniki indukcyjne (rys. 38-11). W skład samego czujnika (rys. a) wchodzi przewód prądowy 1, korpus 2, obudowa cewki indukcyjnej 3, jej uzwojenie 4,' tuleja czujnika 5 i tulejka prowadząca 6. Czujnik jest zamocowany w płycie wiertarskiej na wsporniku 8 (rys. b) nakrętką 9.

Wiertło 10 prowadzone w tulejce 11 jest przeznaczone do wiercenia otworu w przedmiocie 12. Po wywierceniu otworu wiertło jest wycofywane do położenia wyjściowego, w którym odbywa się kontrola istnienia jego' części skrawającej. Przy ułamanym wiertle zmienia się iridukcyjność cewki czujnika i powstaje sygnał informujący o uszkodzeniu narzędzia.