Urządzenia do dogładzania

Zewnętrzne powierzchnie walcowe można dogładzać na zwykłych tokarkach, z zastosowaniem specjalnego przyrządu, lub na obrabiarkach – dogładzarkach. Ze względu na rodzaj napędu ruchu oscylacyjnego przyrządy do dogładzania dzieli się na: mechaniczne, elektromechaniczne, pneumatyczne i hydrauliczne.

Przykład budowy prostego przyrządu mechanicznego do dogładzania wałków na tokarkach lub szlifierkach kłowych pokazano na rys. 25-14. Przedmiot obrabiany 1 jest dogładzany pilnikami ściernymi 6, osadzonymi w oprawce 7 z czopami 8, służącymi do przegubowego jej zamocowania, Silnik elektryczny 2 napędza za pomocą krzywki mimośrodowej 3 wahliwe ramię 4, nadające pilnikom ruch oscylacyjny. Zmiana długości skoku pilników odbywa się przez wymianę krzywki 3, Ramię 4 obraca się na łożyskach tocznych 5. Docisk pilnikiem do przedmiotu jest regulowany za pomocą sprężyny 9. Przyrząd ten jest zamocowany na suporcie tokarki i wykonuje łącznie z nim powolny przesuw w obu kierunkach wzdłuż dogładzanego wałka. Przy dogładzaniu krótkich czopów przesuwu wzdłużnego nie ma, istnieje tylko ruch oscylacyjny pilników, których długość musi być większa od długości dogładzanej powierzchni.

Dogładzarki najbardziej rozpowszechnione są w przemyśle łożysk tocznych do dogładzania rolek łożyskowych oraz bieżni pierścieni zewnętrznych i wewnętrznych. Również szeroko są stosowane w przemyśle motoryzacyjnym do dogładzania czopów i szyjek w wałach korbowych i rozrządu, jak również do dogładzania tłoków.

Schemat działania dogładzarki do tłoków silników samochodowych pokazano na rys. 25-15. Koło pasowe 1 napędza za pośrednictwem pasa ślimak 2 i ślimacznicę 3, Na wałku ślimacznicy 3 jest osadzona tarcza wprawiająca w ruch korbowód 4, który jest połączony z suwakiem wykonującym ruch oscylacyjny. W suwaku tym są zamocowane pilniki ścierne 9 w oprawkach metalowych 8. Docisk pilników ściernych do powierzchni dogładzanej jest regulowany przez rozciąganie sprężyny 5 za pomocą kółka ręcznego 7 osadzonego na śrubie pociągowej współpracującej z nakrętką. Sprężyna jest połączona z dźwignią 10, której prawy koniec wywiera nacisk na oprawkę pilników. Dogładzany tłok otrzymuje ruch obrotowy podobnie jak na szlifierce kłowej.