Analiza błędów obróbkowych w okresie trwałości ostrza

W literaturze technicznej dotyczącej obróbki skrawaniem pojęcie dokładności obróbki jest powszechnie stosowane. Dokładność obrobionej części definiuje się najczęściej jako stopień zgodności tej części z jej idealnym wzorcem. Osiągnięcie tej idealnej zgodności jest niemożliwe i praktycznie niepotrzebne. Na ogół wystarczy utrzymanie zgodności w granicach tolerancji określonej przez konstruktora, a wynikającej z analizy pracy danej części w gotowym wyrobie (maszynie).

Między tolerancją wykonania dla danej klasy dokładności obróbki i błędem obróbki istnieją dwie odwrotne zależności: wartość tolerancji wykonania jest ustalana na podstawie przewidywanych błędów obróbki, natomiast rzeczywisty błąd obróbki przy poprawnym wykonaniu przedmiotu nie może przekraczać przewidzianej tolerancji wykonania.

Błędy obróbkowe można podzielić na błędy strukturalne i błędy geometryczne obrobionej części. Do błędów strukturalnych należą: zła struktura wewnętrzna materiału, nieodpowiednia twardość materiału itp. Błędy te są związane przede wszystkim z przeróbką plastyczną materiału wyjściowego oraz dalszą jego obróbką cieplną cieplnoche- miczną. Do błędów geometrycznych, bezpośrednio związanych z obróbką skrawaniem, zalicza się:

– błędy powierzchni (chropowatość i falistość powierzchni),

– błędy wymiaru (błędy wymiarów wzdłużnych, średnic, rozmieszczenia otworów itp. oraz błędy wymiarów kątowych),

– błędy kształtu (w przekroju poprzecznym – owalność, graniastość itp. oraz w przekroju wzdłużnym – stożkowość, baryłkowość, wygięcie itp.),

– błędy położenia powierzchni (w odniesieniu do płaszczyzn – nierów- noległość i nieprostopadłość, a w odniesieniu do powierzchni obrotowych – nierównoległość osi, mimośrodowość powierzchni itp.). Rozróżnia się błędy obróbkowe systematyczne i przypadkowe. Błędami systematycznymi są nazywane wszystkie te błędy, które są możliwe do przewidzenia, natomiast błędami przypadkowymi są takie błędy, które dla różnych przedmiotów obrabianych tej samej serii mają różne wartości, przy czym pojawianie się ich nie podlega żadnym uchwytnym prawom.