Ustalanie płaszczyznami

Do ustalania przedmiotów płaszczyznami są stosowane kołki, płytki lub płaszczyzny korpusu uchwytu. Odmiany kołków oporowych, stosowanych również jako kołki ustawcze, pokazano na rys. 29-4a, b, c. Kołki z łbem wypukłym są stosowane wtedy, gdy ich czołowa powierzchnia styka się z surową powierzchnią, np. odlewu. Kołki z łbem naciętym stosuje się, gdy istnieje obawa przesunięcia się przedmiotu podczas obróbki (kołków tych nie używa się, gdy powierzchnia przedmiotu jest obrobiona). Najczęściej są stosowane kołki z łbem płaskim, gdyż można je przeszlifować na jedną wysokość po osadzeniu w korpusie uchwytu.

Płytki oporowe (rys. 29-5) są stosowane przy przedmiotach większych i cięższych. Rowki w płytkach rowkowych (rys. a) są przewidziane dla usuwania drobnych wiórków. Płytki bez rowków (gładkie – rys. Ł>) sto- suje się tylko na bocznych lub górnych powierzchniach uchwytów, tzn. w takich miejscach, gdzie wióry nie mają możności zatrzymania się na roboczej powierzchni płytki.

Gdy przedmiot obrabiany jest mało sztywny lub wykonany z miękkiego materiału, powierzchnia styku z elementem ustawczym lub oporowym musi być dostatecznie duża. W tym przypadku przedmiot opiera się o prze- szlifowaną płaszczyznę korpusu uchwytu.

Ustalanie przedmiotów powierzchniami walcowymi zewnętrznymi. Są tu stosowane najczęściej następujące elementy ustawcze: podstawki pryz- mowe, płaszczyzny ustawcze korpusów uchwytu, elementy z otworami walcowymi i urządzenia samousta- lające.

Podstawki pryzmowe (rys, 2 9-6 a) mają tę zaletę, że oś ustalanego wałka zawsze leży w płaszczyźnie dwusiecznej kąta a, niezależnie od średnicy wałka. Skośne robocze powierzchnie podstawki pryzmowej odbierają wałkowi 4 stopnie swobody (pozostał obrót wałka dookoła własnej osi i przesuw wałka wzdłuż tej osi). Powierzchnie te mogą być zastąpione przez cztery kołki wymienne (rys. b), które chronią powierzchnie pryzmy przed zużyciem. Do ustalania wałków nie obrobionych powinny być stosowane podstawki krótkie. Przy ustalaniu wałków długich są stosowane dwie podstawki pryzmowe na jednej podstawie (rys. c). Wałki bardzo krótkie w kształcie krążków, są ustalane na płytkach pryzmowych (rys. d).