Urzqdzenia kontrolujące przedmiot obrabiany

Urządzenie pokazane na rys. 38-1 jest stosowane w przypadkach częstego występowania wykruszenia się wierzchołka noża. Kontrola stanu ostrza noża odbywa się za pomocą dźwigni 4 z wkładką 5 stykającą się z obrobioną powierzchnią wałka 6. W przypadku uszkodzenia ostrza noża i wzrostu średnicy toczonego wałka dźwignia 4, przesuwająca się wraz z ima- kiem nożowym, obróci się wokół osi 3. Lewy koniec tej dźwigni obniży się, co spowoduje nacisk śruby regulacyjnej 2 na końcówkę wyłącznika 1. Zamknięcie styków wyłącznika umożliwi przepływ prądu w obwodzie sterującym, powodując wyłączenie przekaźnika i zatrzymanie silnika napę- dowego. Jednocześnie nastąpi zapalenie się lampki sygnalizującej uszkodzenie narzędzia. Do wad tego urządzenia należy zaliczyć szybkie zużywanie się wkładki 5 w punkcie styku z wałkiem oraz możliwość występowania fałszywych sygnałów w przypadku dostania się wióra między wkładkę i wałek.

Na rys. 38-2 jest przedstawione znacznie dokładniejsze urządzenie, informujące o stopniu zużycia narzędzi w czasie obróbki wałków. Istota jego działania polega na kontroli średnicy obrabianego wałka 5, który znajduje się między stałymi stykami 6 połączonymi z obejmą 7 i ruchomym trzpieniem 4, opierającym się o wałek pod działaniem sprężyny 3. Zmiany średnicy przedmiotu obrabianego powodują osiowe przemieszczenie trzpienia wraz z końcówką 2 współpracującą z płytką 10, Zależnie od przesunięcia końcówki 2 wahliwa płytka 10 opiera się o styk dolny 8 lub górny 11. Elementy 8, 10 i 11 tworzą dwie pary styków elektrycznych normalnie otwartych. Są one zamykane w przypadku nadmiernego przesunięcia końcówki 2 w położenie górne lub dolne. Zamknięcie jednego ze styków doprowadza do zatrzymania obrabiarki i sygnalizuje konieczność wymiany zużytego narzędzia. Wielkość luzu między stykami reguluje się za pomocą śrub mikrometrycznych 9. Urządzenie jest również wyposażone w czujnik mechaniczny 1, wskazujący wartość przesunięcia trzpienia kontrolnego. Urządzenie to może być stosowane zarówno przy bardzo dokładnym toczeniu, jak i przy szlifowaniu.