Sposoby ustawiania obrabiarek w hali produkcyjnej

Ustawienie obrabiarek w haii produkcyjnej wydziału obróbki mechanicznej powinno zapewniać najkrótsze drogi transportu przedmiotów obrabianych przy ich przekazywaniu od stanowiska do stanowiska. Istnieją dwa sposoby ustawiania obrabiarek: 1) według ich rodzajów, 2) według kolejności operacji procesu technologicznego.

Pierwszy sposób jest typowy dla produkcji jednostkowej. W oddzielnych grupach są ustawione tokarki, strugarki, frezarki itp. Kolejność rozmieszczenia grup obrabiarek w hali odpowiada przebiegowi obróbki większości przedmiotów obrabianych. Na przykład przy obróbce wałków tulei, kół zębatych itp., o przewadze operacji tokarskich na początku hali ustawione są tokarki, następnie frezarki, wiertarki, obrabiarki do uzębień. Ostatnią grupę stanowią najczęściej szlifierki przeznaczone do wykonywania operacji końcowych. W przypadkach obróbki ciężkich przedmiotów ważną sprawą jest rozplanowanie ustawienia obrabiarek ze względu na zasięg urządzeń dźwigowych. W polu obsługiwanym przez suwnicę powinny znajdować się obrabiarki, na których mocowanie ciężkich przedmiotów odbywa się za pomocą suwnicy.

Drugi sposób ustawienia obrabiarek – według kolejności operacji – jest stosowany w produkcji seryjnej i masowej (noszącej ogólną nazwę produkcji potokowej). Ustawienie to dotyczy ważniejszych części składowych produkowanych wyrobów. W produkcji masowej i wielkoseryjnej wydziela się w oddzielne grupy (linie) obrabiarki przeznaczone do obróbki tylko jednego rodzaju przedmiotów. Rozróżnia się więc np. linię »korpusu tylnego mostu ciągnika, linię osi przedniej itp. W produkcji natomiast mało- i średnioseryjnej są tworzone wydzielone grupy obrabiarek, noszące nazwę gniazd obróbczych, przeznaczone do obróbki części o podobnych planach operacyjnych i z uwzględnieniem ich wymiarów i ciężaru.

Odległości między obrabiarkami powinny być możliwie jak najmniejsze, dla skrócenia drogi każdej części obrabianej, jednakże umożliwiające wygodną obsługę obrabiarek i zapewniające bezpieczeństwo pracy. Najmniejsze odległości między obrabiarkami, licząc od skrajnych położeń ich ruchomych części (stołów), są objęte przepisami. Np. przy szeregowym ustawieniu tokarek średniej wielkości najmniejsza odległość wynosi 600 mm, a przy ustawieniu ich tyłem do siebie – 500 mm.