Przy ustalaniu przedmiotów powierzchniami stożkowymi zewnętrznymi elementami ustawczymi są (rys. 29-8): śruby dociskowe (rys. a), płytki pryzmowe (rys. b), elementy z otworami stożkowymi (rys. c) oraz urządzenia samoustalające ze specjalnymi szczękami (rys. d). Przy ustalaniu natomiast powierzchniami stożkowymi wewnętrznymi jako elementy ustawcze stosuje się najczęściej: dla powierzchni nie obrobionych – wysuwane czopy trzystronnie ścięte (rys. e), dla powierzchni obrobionych – trzpienie stożkowe (rys. f).
We wszystkich sposobach ustalania przedmiotów powierzchniami stożkowymi, z wyjątkiem ustalania na trzpieniach, za główną powierzchnię ustalającą przyjmuje się zwykle płaszczyznę większej podstawy stożka.
W przypadku powierzchni kulistych zewnętrznych elementem ustawczym jest prawie zawsze wewnętrzna powierzchnia stożkowa (rys. 29-9a). Przy ustalaniu natomiast przedmiotów powierzchniami kulistymi wewnętrz- nymi są stosowane najczęściej urządzenia samoustalające (rys. b). Obrót potrójnej krzywki 1 powoduje równomierne rozsuwanie się trzpieni 2 dociskanych do krzywki sprężynami 3. Przedmiot obrabiany 4 zostaje w ten sposób ustalony współosiowo z osią obrotu krzywki.
Ten sposób ustalania, jako mało dokładny (mimośrodowość powierzchni gwintowych przedmiotu i elementu ustawczego, jest stosowany tylko w razie konieczności. Powierzchnia gwintowa w tych przypadkach jest traktowana tylko jako pomocnicza powierzchnia ustawcza, a powierzchnią główną jest najczęściej płaszczyzna prostopadła do osi gwintu. Przedmiot osadzony na gwincie ma dwa sprzężone stopnie swobody, tzn. obrót dokoła osi gwintu i przesuw wzdłuż osi gwintu.
Leave a reply