Mechanizmy do samoczynnego wyłączania ruchów

– 1) służące do wyłączenia szybkiego ruchu posuwowego lub przestawnego,

– 2) służące do zatrzymania organu roboczego orbrabiarki w położeniu określonym odpowiednim wymiarem przedmiotu obrabianego.

Mechanizmy pierwszej grupy ograniczają przede wszystkim skrajne położenia stołów oraz suportów, zabezpieczając je przed przesunięciem poza prowadnice lub uderzeniem o kadłub obrabiarki. Mechanizmom tym nie stawia się wysokich wymagań odnośnie dokładności zatrzymania elementu przesuwanego przeciętnie wystarcza dokładność rzędu 0,5-r-l mm. Mechanizmom należącym do drugiej stawiane są pod tym względem duże wymagania.

Przykłady mechanizmów do samoczynnego wyłączania ruchóty pokazano schematycznie na rys. 19-12. Wyłącznik drogowy 1 (rys. 19-12a) jest sterowany zderzakiem 2 zamocowanym do stołu obrabiarki. Gdy zderzak ten wciśnie wyłącznik drogowy, następuje przerwanie obwodu prądu elektromagnesu 3 i przerwanie dopływu prądu do silnika 4 napędzającego stół obrabiarki. Takie rozwiązanie może być zastosowane tylko wtedy, gdy napęd ruchu posuwowego pochodzi od niezależnego silnika. '

Gdy obrabiarka ma jeden silnik do napędu ruchu głównego i posuwowego, nie mogą być stosowane elektryczne wyłączniki drogowe, lecz tylko tzw. sprzęgła migowe z szybkim odłączeniem ruchu (rys. 19-12b). Zderzak 2, naciskając na dźwignię 5, powoduje jej obrót. Do odłączenia sprzęgła 6 wystarcza tylko niewielki ruch dźwigni, gdyż po przeskoczeniu jej dolnego ostrza sprężyna zatrzasku 7 błyskawicznie Oddala prawą część sprzęgła.

Na podobnej zasadzie działa urządzenie nazywane opadającym ślimakiem. Podczas pracy ślimak współpracuje ze ślimacznicą. W chwili wyłączania ruchu zderzak powoduje odłączenie ślimaka od ślimacznicy.

Do zatrzymywania stołu obrabiarki w ściśle określonym miejscu, uzależnionym od wymiaru obróbkowego, stosowane są sprzęgła przeciążeniowe (rys. 19-12c). Silnik elektryczny 4 napędza śrubę pociągową stołu za pośrednictwem sprzęgła kłowego 6. Po dojściu zderzaka 2 stołu do stałego oporu 8 stół zatrzymuje się, a prawa część sprzęgła musi przesunąć się w prawo. Poziome ramię 5 dźwigni połączonej ze sprzęgłem przeskakuje swym ostrzem poniżej ostrza zatrzasku 7, który przyspiesza dalszy ruch obrotowy dźwigni, powodując wyłączenie wyłącznika I i zatrzymanie silnika 4.