Urządzenia do kontroli wykonania poprzedniego zabiegu

Przykładem urządzenia stosowanego do kontroli wykonania pojedynczych otworów przez wiertło jest elektrostykowy czujnik (rys. 38-6a). Kontrola wykonania otworu w przedmiocie obrabianym 1 polega na wprowadzeniu do niego końcówki czujnika 2. Gdy w poprzedniej operacji otwór nie zo- stał prawidłowo wykonany, np. z powodu ułamania wiertła, końcówka 2 – opierając się o dno otworu – zamyka na drodze mechanicznej styki elektryczne czujnika znajdujące się wewnątrz korpusu 3. Przyczynia się to do zamknięcia obwodu prądu w układzie sterującym. Przepływ prądu w tym obwodzie powduje wyłączenie .przekaźnika, dzięki czemu zostaje uniemożliwiony ruch posuwowy jednostki służącej do wykonania następnej operacji w kontrolowanym otworze (np. gwintowania łub rozwierca- nia). Śruba mikrometryczna 4 służy do nastawiania odległości między stykami czujnika, co jest wykorzystywane przy kontroli dokładnych otwo- rów nieprzelotowych. Przed kontrolą jest wymagane przedmuchiwanie otworów sprężonym powietrzem w celu usunięcia wiórów mogących dawać fałszywe sygnały.

Do jednoczesnego sprawdzania wielu wywierconych otworów stoso- ' wane jest w automatycznych liniach obrabiarkowych urządzenie pokazane na rys. 38-6b i działające na tej samej zasadzie co opisany powyżej czujnik elektrostykowy. Wykonane otwory w przedmiocie obrabianym I są sprawdzane za pomocą końcówek 2, stanowiących przedłużenie wrzecion 3. Na drugim końcu wrzecion są osadzone tuleje 7 mające skośne ścięcia boczne, na których opierają się końcówki pomiarowe czujników elektrostykowych 6. .

Podczas sprawdzania otworów korpus urządzenia 5 jest przesuwany po prowadnicach łoża 4. W przypadku gdy któryś z otworów nie został wykonany prawidłowo, na żądaną głębokość (z powodu uszkodzenia wiertła), końcówka – opierając się na dnie otworu – zatrzymuje jedno z wrzecion. Przesuwający się w dalszym ciągu korpus urządzenia, łącznie z czujnikami, powoduje ruch względny tulei 7 w stosunku do czujnika 6, co wywołuje wciśnięcie końcówki i zamknięcie styków obwodu sterującego. Dalsze następstwa wynikające z przepływu prądu w obwodzie sterującym są analogiczne do opisanych poprzednio dla czujnika elektro- stykowego.