Dłutownice

Podstawową wielkością charakterystyczną dłutownic jest wysokość dłutowania, określająca największą wysokość przedmiotu obrabianego w miejscu obróbki. Norma PN-57/M-55326 ustala podział dłutownic ze względu na wysokość dłutowania wg ciągu geometrycznego: 160, 250, 400, 630, 800, 1000, 1250, 1600 mm.

Dłutownice w zakresie wielkości 160-630 mm są budowane jako wspornikowe, ze stołem krzyżowo-obrotowym umieszczonym na pionowo przesuwnym wsporniku. Dłutownice o większych wysokościach dłutowania są produkowane jako bezwspornikowe, ze stołem krzyżowym obrotowym umieszczonym na łożu, które jest jednocześnie podstawą stojaka.

Rysunek 22-3 przedstawia schemat kinematyczny dłutownicy. Silnik 1 napędza za pomocą przekładni pasowej wałek I czterobiegowej skrzynki prędkości. Liczby odniesione do kół zębatych określają ich liczby zębów. Wałek II przekazuje napęd na koło napędowe 80 z czopem 2, które porusza jarzmo wahliwe 3. Środkiem wahania jarzma jest punkt 0. Drugi koniec jarzma jest połączony łącznikiem 4 z suwakiem 5 dłutownicy. W tego typu dłutownicach z napędem jarzmowym średnie prędkości suwu roboczego i powrotnego są obliczane wg tych samych wzorów co dla strugarek poprzecznych.

Na wałku III jest osadzony bęben krzywkowy 6, który przy każdym skoku suwaka wywołuje jedno wahnięcie dźwigni 7. Za pomocą łącznika S wahnięcia te są przekazywane na zapadkę 9 wprawiającą w ruch obrotowy przerywany koło zapadkowe o liczbie zębów z' = 120. Na wałku IV tego koła znajduje się nawrotnica stożkowa, przekazująca napęd na wałek V przez koła zębate 60, 50 i 30, Wałek ten napędza przez ko’ia stożkowe 20 i 20 wałek VI oraz przez koła walcowe 20 i 40 wałek VII, sprzęgnięty ze śruba pociągową (o skoku Sp = 12 mm) poprzecznego posuwu stołu dłutownicy. Przez dalsze koła zębate stożkowe 20 i 20 wałek V przekazuje napęd na wałek VIII, a przez koła stożkowe 20 i 40 – na śrubę pociągową (o skoku Sp = 12 mm) wzdłużnego posuwu stołu dłutownicy. Z wałka VIII – przez stałą przekładnię zębatą o przełożeniu ż == 2/3 – napęd jest przekazywany na wałek IX, który służy do obracania stołu obrotowego dłutownicy. Napęd ten jest przenoszony przez przekładnię stożkową o przewożeniu 1 : 1 oraz ślimak 1-krotny i ślimacznicę o 120 zębach, osadzoną na wrzecionie tarczy obrotowej stołu.

Zmiana wartości wszystkich trzech posuwów (poprzecznego, wzdłużnego i obrotowego), przypadających na jeden skok suwaka dłutownicy, odbywa się przez zmianę liczby zębów koła 120, zabieranych przez zapadkę 9.