Category Przyrządy

Kły. Różne odmiany kłów pokazano na rys, 21-5. Kły stałe, zwyczajne (a) są najczęściej stosowane. Wykonywane są one ze stali narzędziowej węglowej lub ze stali konstrukcyjnej z końcówką z węglików spiekanych gatunku G10. Kły ze ścięciami do klucza (b) lub z nakrętką (c) przystoso- want są do łatwiejszego ich wyjęcia z gniazda. Kły ze ścięciem (d) stosowane są w tych przypadkach, gdy oprócz obróbki powierzchni obwodowej występuje jeszcze obróbka powierzchni czołowej (planowanie). Kły obrotowe (e) stosowane są przy dużych obciążeniach i dużych prędkościach obrotowych. Kły obrotowe uniwersalne (/) mają w części roboczej stożkowy czop, na którym osadzone są różne końcówki.

W porównaniu z frezarkami obwiedniowymi dłutownice Fellowsa mają szereg zalet, do których należy możliwość nacinania uzębienia nie tylko zewnętrznego, lecz i wewnętrznego – o zębach prostych i śrubowych, możliwość obróbki kół zębatych zespolonych, z nieznaczną odległością między wieńcami, oraz duża dokładność obróbki. Z tego względu bardzo często koła zębate o module ponad 3 mm obrabia się zgrubnie na frezarkach obwiedniowych, a wykańczanie ich przeprowadza się na dłutownicach Fellowsa,

W budowie uchwytów obróbkowych stosowane są różnego rodzaju zamocowania. Ze względu na sposób wywierania nacisku zamocowania dzieli się na sztywne i elastyczne ze względu na udział elementów mocujących – na bezpośrednie i pośrednie ze względu na liczbę miejsc działania sił zamocowania – na jedno- i wielomiejscowe ze względu na liczbę jednocześnie mocowanych przedmiotów – na jedno- i wieloprzedmiotowe.

Układ sterowania, w którym występuje ujemne sprzężenie zwrotne, jest nazywany ogólnie układem regulacji (z tego właśnie względu poprzednio wspomniano, że regulacja jest szczególnym przypadkiem sterowania).

Przykładem obrabiarki wielozabiegowej z automatyczną wymianą różnych narzędzi w kolejności zgodnej z planem wykonywanych zabiegów obróbkowych może być wiertarko-frezarka ze sterowaniem numerycznym firmy Scharmann, pokazana na rys. 37-7a. Wrzeciennik tej obrabiarki jest wyposażony w magazyn narzędziowy. Stojąca z tyłu obrabiarki szafa sterownicza służy do sterowania ruchami stojaka przesuwnego po prowadnicach płaskiego łoża, ruchami pionowymi wrzeciennika po prowadnicach stojaka, wzdłużnymi przesuwami wrzeciona roboczego, automatyczną wymianą narzędzi, jak również posuwami i prędkościami obrotowymi wrzeciona.

Przy obwiedniowym dłutowaniu kół zębatych nożami zębatkowymi Maaga narzędzie wykonuje tylko ruch roboczy, a koło obrabiane przetacza się po zębatce narzędzia na ogół o jedną podziałkę, rzadziej o kilka podziałek, co ma miejsce przy nacinaniu kół o małych modułach. Po zatrzymaniu się narzędzia w górnym położeniu koło obrabiane cofa się bez obrotu do położenia wyjściowego i zaczyna przetaczać się o następną podziałkę.

Dwa przykłady oddzielaczy pokazano na rys, 35-4. W pierwszym przypadku (rys. a) elementem zatrzymującym przedmioty obrabiane 1 jest wolno obracające się kółko sterujące 2, które w określonych odstępach czasu zwalnia kolejno następne przedmioty. W drugim przypadku (rys. b) elementem zatrzymującym i zwalniającym przedmioty jest wahacz 3 z dwoma przesuwnymi drążkami 4 i 5,

Dalsza klasyfikacja linii obrabiarkowych może dotyczyć sposobu usta- icienia obrabiarek (z jednej lub z obu stron transportera), sposobu mocowania przedmiotu obrabianego ?ia stanowiskach roboczych (bez uchwytu lub z uchwytem), powrotu uchwytu od stanowiska ostatniego do pierwszego (bokiem, górą lub dołem) itp.

Na rys. 25-lc przedstawiono szlifierkę do otworów z przesuwnym wrze- ciennikiem ściernicy w kierunku wzdłużnym i poprzecznym. Inny. układ budowy szlifierki do otworów jest pokazany na rys. 25-6 (szlifierka polskiej produkcji typu SOA 100). Ruch wzdłużny wykonuje wrzeciennik przedmiotu 1 łącznie ze stołem 2 po prowadnicach łoża 3. Wrzeciennik może być skręcany względem stołu w zakresie ± 10° dla umożliwienia szlifowania otworów stożkowych. Stół jest przesuwany hydraulicznie bądź ręcznie – przez obracanie koła i. Silnik 5 obraca wałek 6 za pomocą dwóch przekładni pasowych o różnym przełożeniu. Sprzęgnięcie jednego z dwóch kół pasowych na wałku 6 odbywa się przez przesunięcie klina rękojeścią 7. Podobne rozwiązanie przyjęto dla przeniesienia ruchu obrotowego z wałka 6 na wrzeciono 8. Sprzęgnięcie jednego z dalszych dwóch kół pasowych z wałkiem 6 odbywa się przez ruch rękojeści 9. Łącznie wrzeciono przedmiotu ma cztery prędkości obrotowe.

Przykład przyrządu do ustawiania noży w wymiennych imakach nożowych jest przedstawiony na rys. 36-6. Nóż 1 – łącznie z wymiennym imakiem nożowym 2 – jest zamocowany na suporcie przyrządu 3. Obok suportu znajduje się kolumna 4 z pantografem 5. Na lewym końcu pantografu jest zamocowany układ optyczny 6 do obserwacji położenia wierzchołka noża, a na prawym końcu – urządzenie punktujące 7. Podczas mocowania pierwszego noża urządzeniem punktującym pozostawia się ślad na wzorniku 8. Siad ten służy do ustawiania następnych takich sa- mych noży, tzn. ustawianych na ten sam wymiar obróbkowy. Dla różnych wymiarów obróbkowych może być jeden wzornik z odpowiednimi śladami lub kilka wzorników. W przyrządzie tym ustawianie noży może odbywać się również wg rysunku odgrywającego rolę wzornika. Do ustawiania noży na wysokość służy wysokościomierz suwmiarkowy 9.

Umownego przedstawienia przebiegu procesu regulacji, bez wnikania w szczegóły konstrukcyjne urządzeń wchodzących w skład układu regulacji, dokonuje się za pomocą schematów blokowych.